Aminokwasy egzogenne nie są jedynymi rodzajami aminokwasów, których potrzebuje nasz organizm, by móc prawidłowo funkcjonować. Obok nich występują równie ważne aminokwasy endogenne, nazywane również aminokwasami EAA. W przeciwieństwie jednak do aminokwasów egzogennych nasz organizm jest w stanie je samodzielnie syntetyzować. Nie oznacza to jednak, że tego rodzaju aminokwasy nie powinny być dostarczane wraz z pożywieniem. Wręcz przeciwnie, w diecie sportowca nie może ich zabraknąć.
Aminokwasy są niezwykle cennymi związkami organicznymi, które wchodzą w skład białek. Białko z kolei to jedna z najważniejszych struktur we wszystkich organizmach żywych, które wykorzystywane jest między innymi przez hormony oraz enzymy.
Aminokwasy wytwarzane przez organizm
Aminokwasy egzogenne są aminokwasami, które nasz organizm jest w stanie samodzielnie wytwarzać. Proces ten wykonywany jest na bazie pośrednich związków metabolizmu węglowodanów. Aminokwasy te są przeciwieństwem aminokwasów endogennych. W związku z tym, iż nasz organizm jest w stanie samodzielnie wytwarzać te związki, to znacznie łatwiej zadbać jest o ich odpowiedni poziom.
Właściwa ilość aminokwasów egzogennych jest niezwykle ważna dla każdego organizmu ludzkiego, ale większe zapotrzebowanie na te substancje mają osoby prowadzące nadzwyczaj aktywny tryb życia, czyli sportowcy. Aminokwasów nie może zabraknąć przede wszystkim w diecie kulturystów oraz osób uprawiających sporty siłowe i wytrzymałościowe. I chociaż wydawać by się mogło, iż utrzymanie odpowiedniej ilości aminokwasów egzogennych jest zdecydowanie łatwiejsze niż jest to w przypadku aminokwasów endogennych, to jednak nie do końca tak jest. Niedobory mogą zdarzać się zarówno w przypadku
aminokwasów BCAA, jak i tych EAA. Wówczas należy sięgnąć po starannie dobraną kompozycję aminokwasów egzogennych, by móc uzupełnić wszystkie braki w diecie.
Jak działają odżywki z aminokwasami egzogennymi?
Odżywki z aminokwasami egzogennymi mają bardzo podobne działanie do suplementów tworzonych na bazie aminokwasów endogennych. Przede wszystkim odżywki te mają na celu zwiększanie beztłuszczowej masy mięśniowej, a jednocześnie tego rodzaju preparaty zapobiegają odkładaniu się zbędnej tkanki tłuszczowej.
Poza tym, odżywki z aminokwasami egzogennymi mogą być stosowane jako źródło energii, zwłaszcza wówczas, kiedy mięśnie poddawane są długotrwałemu wysiłkowi. Aminokwasy powinny być jednak przyjmowane rozsądnie, zwłaszcza te egzogenne, które przecież nasz organizm jest w stanie wytworzyć. Dlatego decydując się na suplement diety, należy stosować go rozsądnie, przyjmując dziennie określone dawki.
Dla kogo odżywki z aminokwasami EAA?
Suplementy z aminokwasami EAA są polecane w szczególności osobom aktywnym fizycznie, które podczas wykonywanych treningów chcą chronić swoje mięśnie w pełni efektywnie. Odżywki te tworzone są na bazie wielu różnych aminokwasów egzogennych, ale sięgając po suplement należy też wiedzieć, iż aminokwasy te nasz organizm jest w stanie wytwarzać samodzielnie.
Suplementy z aminokwasami egzogennymi powinny być przyjmowane przez osoby trenujące sporty siłowe, wytrzymałościowe oraz siłowo – wytrzymałościowe. Po takie odżywki mogą więc sięgnąć nie tylko kulturyści, którzy chcą osiągnąć muskularną sylwetkę, ale także lekkoatleci czy sportowcy rzucający młotem.
Na które aminokwasy uważać stosując odżywki sportowe?
Spośród wielu aminokwasów egzogennych możemy wyróżnić między innymi fenyloalaninę, izoleucynę, leucynę oraz walinę. Wszystkie te związki stanowią jeden z najważniejszych składników wchodzących w skład naturalnie występujących białek, ale sięgając po odżywki stworzone na bazie tych aminokwasów, należy zdawać sobie sprawę, że nadmiar niektórych z nich może wyrządzić w naszym organizmie wiele szkód.
Fenyloalanina produkowana jest w procesie metabolizmu. Decydując się na sięgnięcie suplementu zawierającego w swoim składzie ten aminokwas, należy jednak zachować szczególną ostrożność. Nadmiar fenyloalaniny może bowiem wywierać negatywne działanie na układ nerwowy, doprowadzając nawet do jego uszkodzeń. Stężenie fenyloalaniny we krwi może także powodować rozwój choroby zwanej fenyloketonurią. Dlatego sięgając po suplementy z zawartością fenyloalaniny, należy zwrócić uwagę na dietę, by nie znajdowało się w niej zbyt dużo produktów, będących źródłem tego aminokwasu. Fenyloalaninę możemy znaleźć między innymi w mięsie, rybach, jajach, w przetworach mlecznych, czekoladzie, a także w nasionach roślin strączkowych.
Również leucyna przyjmowana w zbyt dużych ilościach może wywołać skutki uboczne, zwłaszcza jeśli aminokwas ten wystąpi jednocześnie z niedomiarem tryptofanu. W takiej sytuacji może dojść do choroby nazywanej pelagrą. Schorzenie to objawia się zapaleniem skóry, biegunką, zapaleniem języka oraz otępieniem, pojawiającym się na skutek zmian, do których dochodzi w ośrodkowym układzie nerwowym.
Bez względu więc na to, po jaką odżywkę sięgniemy, czy na bazie aminokwasów endogennych czy egzogennych, zawsze tego rodzaju preparaty starajmy się stosować rozsądnie, nie przekraczając dziennych zalecanych dawek.
